Ptaki morskie Ostrygojad

Haematopus ostralegus

WWF - Chroń Bałtyk

Ostrygojad jest skrajnie nielicznym ptakiem lęgowym w Polsce. Jego populacja lęgowa obejmowała 15-25 par w latach 2008-2012 (Chodkiewicz i in. 2015, Sikora i in. 2013) i 20-35 par w latach 2013-2016 (Chodkiewicz i in. 2019) w całym kraju. W latach 1996-1998 obserwowano regularnie parę lęgową w rezerwacie „Ptasi Raj” w Ujściu Wisły, natomiast nigdy nie potwierdzono gniazdowania (Zielińska 2004).

Ostrygojady przebywają na wybrzeżu Morza Bałtyckiego głównie w trakcie sezonu lęgowego. Nieduża populacja obecna cały rok występuje na wybrzeżu norweskim w obrębie cieśniny Kattegat. Nad polskim wybrzeżem w sezonie lęgowym osobniki tego gatunku pojawiają się nielicznie głównie w obrębie Zatoki Gdańskiej oraz na zachodzie kraju (BirdLife International 2019). W Polsce lęgi odbywają głównie w dolinach dużych rzek – środkowa Wisła, ujście Warty i dolna Odra, a w okresie wędrówek ostrygojady przenoszą się raczej na wybrzeże (Gromadzki 2004).

Podstawowym pokarmem ostrygojada nie są , jak sugeruje nazwa, ostrygi, ale inne małże i skorupiaki. Podczas żerowania stosuje on różne techniki zdobywania pokarmu w zależności od jego rodzaju. W poszukiwaniu dżdżownic lub innych podobnych bezkręgowców, ostrygojad wykorzystuje silnie unerwioną końcówkę dzioba, którym sonduje podłoże. Nie dziobie on losowo ziemi, lecz wybiera określone miejsca. Unerwiony dziób “czuje” zdobycz i pozwala na szybką reakcję ptaka. Zaobserwowano dwie techniki pożywiania się małżami przez ostrygojada. Ptaki albo rozdziobują muszle, albo wciskają dziób pomiędzy klapy muszli i przecinają mięsień przywodziciela, czyli taki, który trzyma muszlę zamkniętą (Heppleston 1971).

Ostrygojady po raz pierwszy przystępują do lęgów w wieku 3-4 lat. Łączą się w pary na całe życie i wyprowadzają jeden lęg w roku. Gniazda, w postaci płytkich dołków wyłożonych kamyczkami i muszelkami, zakładają na plażach, łachach rzecznych, łąkach i wydmach nadmorskich (Gromadzki 2004).

 

WWF - Chroń Bałtyk

Mieszkańcy Wysp Owczych celebrują powrót ostrygojadów z migracji w dniu 12. marca (w języku farerskim ten dzień nazywany jest Grækarismessa), które według ich wierzeń zwiastują szybkie nadejście lata (Farerskie kadry 2018).

Po czym rozpoznać ostrygojada?

Ostrygojad to bardzo charakterystyczny ptak. Jego czarno-białe upierzenie i długi pomarańczowo-czerwony dziób od razu rzucają się w oczy. Ostrygojad jest dosyć duży, jak na siewkowca i krępy oraz  wydaje dosyć głośne dźwięki, w locie widać charakterystyczne białe pasy skrzydłowe. W szacie godowej, dorosłe osobniki mają charakterystyczne czerwony oczy. Nogi są różowe, u młodych ptaków są szarawe. Nie ma możliwości pomylenia tego gatunku z innymi gatunkami siewkowców (Svensson 2017).

Fot. Magdalena i Grzegorz Jędro
Fot. Magdalena i Grzegorz Jędro

Literatura

  1. BirdLife International. 2019. IUCN Red List for birds. http://www.birdlife.org
  2.  Chodkiewicz T., Kuczyński L., Sikora A., Chylarecki P., Neubauer G., Ławicki Ł., Stawarczyk T. 2015. Ocena liczebności populacji ptaków lęgowych w Polsce w latach 2008-2012. Ornis Polonica 56: 149–189.
  3. Chodkiewicz T., Chylarecki P., Sikora A., Wardecki Ł., Bobrek R., Neubauer G., Marchowski D., Dmoch A., Kuczyński L. 2019. Raport z wdrażania art. 12 Dyrektywy Ptasiej w Polsce w latach 2013-2018: stan, zmiany, zagrożenia. Biuletyn Monitoringu Przyrody 20: 1–80.
  4. Farerskie kadry 2018. https://farerskiekadry.pl/2018/05/z-atlasu-farerskiego-ornitologa.html
  5. Gromadzki M. (red.) 2004. Ptaki. Poradniki ochrony siedlisk i gatunków Natura 2000 – podręcznik metodyczny. Ministerstwo Środowiska, Warszawa. T. 7 (część I), T. 8 (część 2).
  6. Heppleston P.B. . 1971. Feeding Techniques of the Oystercatcher. Bird Study. 18:1. 15-20.
  7. Sikora A., Ławicki Ł., Kajzer Z., Antczak J., Kotlarz B. 2013. Rzadkie ptaki lęgowe na Pomorzu w latach 2000–2012. Ptaki Pomorza 4: 5–82.
  8. Svensson L. 2017. Przewodnik Collinsa. Ptaki. Warszawa.
  9.  Zielińska M. 2004. Lęgowe ptaki wodno-błotne rezerwatu przyrody Ptasi Raj przy ujściu Wisły Śmiałej w latach 1996-2001. Chrońmy Przyr. Ojcz. 60, 5: 30-40.

Jeśli spotkasz na plaży fokę, poinformuj o tym:

Jeśli widziałeś na plaży:

  • sieweczkę obrożną
  • ostrygojada
  • rybitwę białoczelną, rzeczną lub czubatą

zgłoś obserwację na: baza@wwf.pl

Pobierz poradnik

Projekt Ochrona ssaków i ptaków morskich - kontynuacja (POIS.02.04.00-00-0042/18) współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach działania 2.4 osi priorytetowej II POIiŚ 2014-2020

Newsletter

Dołącz do newslettera otrzymując najnowsze informacje o naszych działaniach