O Bałtyku Podstawowe informacje

  1. Strona główna
    2.  / 
  2. O Bałtyku
    3.  / 
  3. Podstawowe informacje

Morze Bałtyckie jest morzem nietypowym. Jest to największy zbiornik wody słonawej na świecie, zajmuje ok. 420 000  kilometrów kwadratowych. Średnia głębokość Bałtyku wynosi tylko 60 metrów, przy czym na jednej trzeciej powierzchni wynosi ona mniej niż 30 metrów głębokości (ICES CIEM 2018).

 

Linia brzegowa Morza Bałtyckiego jest bardzo urozmaicona, składają się na nią liczne wyspy, szczególnie w jego północnej części. Na południowym wybrzeżu można spotkać długie, piaszczyste plaże oraz wysokie klify (ICES CIEM 2018). W Finlandii i Szwecji znajdują się największe archipelagi wysp. Przykładem takiego archipelagu są Wyspy Alandzkie, które obejmują ponad 6 500 wysp, z czego tylko około 65 jest stale zamieszkanych (Rokiciński 2007).

Kolejną cechą, która powoduje, że Bałtyk jest ciekawym i niespotykanym zbiornikiem wodnym, są występujące w nim różnice w zasoleniu i w temperaturze wody pomiędzy poszczególnymi jego częściami. Na północy bałtyckie wody są prawie całkowicie słodkowodne i zimne, natomiast na południu przeważają wody cieplejsze i bardziej słone. Wody wysunięte najbardziej na północ w zimie pokrywa lód (ICES CIEM 2018).

Morze Bałtyckie to morze epikontynentalne, czyli takie, które położone jest na kontynencie, a nie pomiędzy kontynentami. Tego typu akweny są płytkie i prawie całkowicie odcięte od oceanów, w przeciwieństwie do tzw. mórz szelfowych, czyli takich, które położone są nad częścią brzegową kontynentu, ale są one otwarte na ocean. Przykładami innych mórz epikontynentalnych są Zatoka Hudsona czy Zatoka Perska (Håkanson 1991).

Bałtyk połączony jest z Oceanem Atlantyckim, który przez wąskie Cieśniny Duńskie stanowi źródło jego słonych wód. Gdyby nie to połączenie, Bałtyk szybko stałby się słodkim jeziorem, ponieważ jego wody zasilane są przez liczne rzeki europejskie oraz opady atmosferyczne. Sól jest niezbędna dla jego ekosystemu i organizmów w nim żyjących. Słone wody sączą się do Bałtyku nieprzerwanie przez cieśniny, jednak, żeby utrzymać wystarczające dla bałtyckich organizmów żywych zasolenie morza, konieczne są regularne duże wlewy (o dużej objętości wlanej wody, przynajmniej 200-300 kilometrów sześciennych). Dawniej występowały one w liczbie 5-7 na dekadę, obecnie są rzadsze.

Mapa Bałtyku

Podsumowując, co powoduje, że Morze Bałtyckie jest tak unikalnym środowiskiem?

  • Duża powierzchnia, jak na morze epikontynentalne
  • Mała głębokość
  • Otoczenie z każdej strony przez lądy
  • Woda słonawa
  • Zróżnicowanie linii brzegowej
  • Silnie zaludnione i uprzemysłowione zlewisko

Wszystkie wymienione powyżej czynniki powodują, że Bałtyk jest morzem wyjątkowym, a przez to również wrażliwym na zmiany zachodzące w środowisku, zanieczyszczenia i zmianę klimatu.

Literatura

  1. ICES CIEM. 2018. Baltic Sea Ecoregion – Ecosystem overview.
  2. Håkanson L. 1991. Charakterystyka fizycznogeograficzna zlewiska Morza Bałtyckiego. Środowisko Morza Bałtyckiego 1.
  3. Rokiciński K. 2007. Geograficzna i hydrometeorologiczna charakterystyka Morza Bałtyckiego jako obszaru działań asymetrycznych. Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej 168: 65-82.
  4. Walczowski W., i inni. 2015. Zjawisko słonych wlewów z Morza Północnego do Bałtyku. Konferencja Bałtyk 2015.

Jeśli spotkasz na plaży fokę, poinformuj o tym:

Jeśli widziałeś na plaży:

  • sieweczkę obrożną
  • ostrygojada
  • rybitwę białoczelną, rzeczną lub czubatą

zgłoś obserwację na: baza@wwf.pl

O Bałtyku

Pobierz poradnik

Projekt Ochrona ssaków i ptaków morskich - kontynuacja (POIS.02.04.00-00-0042/18) współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Funduszu Spójności w ramach działania 2.4 osi priorytetowej II POIiŚ 2014-2020

Newsletter

Dołącz do newslettera otrzymując najnowsze informacje o naszych działaniach